Wil je graag lang borstvoeding geven, dan is de juiste informatie essentieel. Nu ik inmiddels al bijna 15 maanden borstvoeding geef, vond ik het wel eens tijd worden mijn tips en ervaringen te delen. Er zijn namelijk op gebied van borstvoeding veel verkeerde adviezen te geven. Adviezen die de borstvoeding juist doen stagneren, misschien niet gelijk maar op termijn toch zeker. Let op: ik ben geen lactatiekundige, slechts ervaringsdeskundige. Ik heb nooit hoeven bij voeden en Lola geen kunstmelk hoeven geven. Here we go, tien tips om succesvol lang borstvoeding te geven.
1: De juiste aanhap
Alle begin is moeilijk en dus ook die van borstvoeding. Hoewel je baby vaak gelijk aanhapt, kan het toch zijn dat hij/ze dit niet op de juiste manier doet. Laat je aanhap altijd even controleren door een vroedvrouw en of lactatiedeskundige. Vooral als het pijn blijft doen en er kloven ontstaan. Je tepels moeten even wennen aan het zuigen en de kracht die je baby heeft, maar het moet op termijn zeker geen pijn doen. Een kleine tip van mij; leg de baby horizontaal op je arm, en zorg dat het neusje je tepel raakt. Je baby zal haar/zijn mondje openen omdat hij/zij de borst ruikt. Zorg dat het mondje wijd open is plaats het mondje over de tepel. Zorg dat er een grote hap genomen wordt en de tepel en tepelhof in het mondje van je baby zit. Je baby drinkt goed als de onderkaak goed heen en weer beweegt en je de baby hoort/ziet slikken. Valt je baby tussendoor in slaap? Wek hem dan door over het wangetje te aaien of de voetjes aan te raken. Eventueel kun je wat kleding of de sokjes uitdoen, zodat je baby wat wakkerder blijft.
2: Hulp vragen
Deze tip kan op meerdere manieren geïnterpreteerd worden. Borstvoeding gaat soms niet vanzelf en het kan je onzeker maken dat je niet ziet hoeveel je baby drinkt. Ten eerste; heb vertrouwen in jezelf, je lijf en vooral je baby. Ze kunnen heel goed aangeven wat ze nodig hebben. Laat je niet van de wijs brengen en zet door. Maar vraag vooral ook hulp als je twijfelt. Een lactatiekundige kan je uitleg en tips geven en je voorzien van de nodige peptalk. Er kan natuurlijk iets medisch aan de hand zijn met je kindje waarom het niet lukt. Volg je moederhart en je gezonde verstand en roep hulp in als dit nodig is. Of praat met vriendinnen die ook borstvoeding (hebben ge)geven. Borstvoeding kan als eenzaam worden ervaren, jij bent immers de enige die je kindje kan voeden. Vraag daarom zeker ook hulp van je partner. Betrek hem bij het voeden door hem te laten helpen met aanleggen en bijvoorbeeld door voor jou te zorgen in de vorm van wat knabbels en te drinken. Eet en drink voldoende, borstvoeding geven vraagt veel van je lichaam.
3: Aanleggen, aanleggen, aanleggen
Deze tip spreekt eigenlijk voor zich. Maar vaak gebeurt het dat artsen adviseren om je baby te gaan bijvoeden. Met kunstvoeding als het een kleine baby betreft of met groenten en fruit bij kindjes vanaf (soms al) 3 maanden. Bijvoorbeeld omdat je kindje in de eerste dagen te veel is afgevallen en niet goed aankomt, of omdat de groei stagneert en je baby hongerig lijkt. Mijn advies? Doet dit niet! Het ondermijnt de borstvoeding en zorgt er op termijn juist voor dat borstvoeding zal stagneren. Er wordt namelijk minder vaak gedronken uit de borst en dus minder gestimuleerd voldoende melk aan te maken. Mijn advies is dan ook, aanleggen, aanleggen, aanleggen. Is je baby ontevreden, komt hij/zij niet goed aan, dan is de enige remedie meer melk. En hoe krijg je die? Juist door nog meer aan te leggen. Ga samen in bed liggen, pak een grote fles water of kan thee erbij, en sluit jezelf op met je baby. Liefst zo bloot mogelijk, want huid contact met mama zorgt ervoor dat je baby wakkerder is, je ruikt en daarom vaker zal willen drinken! Is je baby al ouder, geef hem of haar dan gedurende de dag vaker de borst. Elke twee uur is helemaal niet gek. Wij eten zelf tenslotte ook elke twee uur een beetje.
4: Voeden op verzoek / vraag en aanbod
Een veel gemaakte fout is je kindje voeden op schema. Zodra je kindje geboren wordt, krijgen veel vrouwen het advies elke drie uur aan te leggen en de baby de borst te geven. Helaas werkt het niet zo. Je baby heeft in de buik continue kunnen eten, wanneer hij/zij behoefte had. De overgang is veel te groot om ineens elke drie uur te gaan voeden. Wil je de borstvoeding laten slagen, dan is voeden op verzoek aan te raden. Dit is niet alleen op verzoek van je baby, maar kan op jouw verzoek zijn. Het is aan te raden je kindje tussen de 8 a 12 voedingen per dag te geven, waarbij 8 echt het minimale aantal is. Meer dan 12 is ook echt niet gek. Let goed op de hongersignalen. Een bewegelijke baby die zijn hoofdje draait, wakker is en kreunt, dat zijn de eerste signalen. De tweede zijn sabbelen en smakken en het handje naar de mond brengen. Wanneer je baby huilt ben je eigenlijk al te laat. Vind jij het tijd worden dat je baby weer wat drinkt terwijl hij/zij net zo lekker slaapt? Geef dan een droomvoeding. Je neemt de baby bij je en probeer hem/haar aan te leggen terwijl hij/zij slaapt. Vaak happen ze instinctief aan zodra ze de borst ruiken. Daarnaast denken veel mensen dat een baby krampjes krijgt van te vaak eten, dit is niet het geval. Een baby kan beter vaak kleine hoeveelheden eten,dan om de drie uur een grotere hoeveelheid. Lees hier meer over voeden op verzoek.
5: Te weinig melk
Huilt je baby, komt hij/zij niet genoeg aan of vraagt hij vaker een voeding dan je zou willen? Dan kan het zijn dat je het gevoel hebt dat je baby niet genoeg krijgt. Het is misschien wel de grootste onzekerheid bij vrouwen die borstvoeding geven. Vaak stoppen ze met de borstvoeding, omdat ze zeggen dat ze niet genoeg melk hadden. In feite bestaat dat eigenlijk niet, je hebt alleen te weinig aangeboden. Slechts 2% van de vrouwen is lichamelijk niet in staat borstvoeding te geven, bij de rest loopt het vaak mis door verkeerde informatie. Borstvoeding wordt aangemaakt aan de hand van de vraag en de stimulatie ervan. Hoe meer je aanbiedt, hoe vaker je aanlegt (zie tip 3) hoe meer melk je borsten zullen maken. Vooral de eerste dagen, moet de voeding op gang komen. Het is helemaal niet erg als de baby nog nauwelijks wat binnenkrijgt zolang je hem/haar maar vaak aanlegt zodat het op gang kan komen. Wil je meer melk produceren? Let dan op dat je voldoende drinkt (thee en water), drink borstvoedingsthee, eet gezond en veel gezonde vetten (hiervan wordt de borstvoeding vetter en dus vult hij meer) en laat je baby zo vaak drinken als hij wil! Oh en vermijd salie, dit is borstvoeding remmend.
6: Borstontsteking voorkomen
Het schijnt het meest pijnlijke te zijn wat er is en de grootste reden om te stoppen met voeden. Borstontsteking, ik heb het gelukkig nooit gehad (*klopt af op hout). Het komt vaak door ontstoken of verstopte melkklieren. Je merkt dat je een ontsteking in de borst hebt door een harde, gezwollen plek die vaak rood is (al zie je dit soms pas als de ontsteking al flink is) en je je echt ziek voelt. Veel vrouwen krijgen koorts bij een borstontsteking en het doet ongelofelijk veel pijn. Je kan een borstontsteking voorkomen door de borst goed leeg te laten drinken en zo verstopte melklieren tegen te gaan. Dit doe je ook door in verschillende houdingen te voeden. Daarnaast is het belangrijk bij kloven een goede hygiëne aan te nemen door vaak je handen te wassen. Zodra je harde plekken in je borst krijgt, laat deze borst dan altijd extra goed leegdrinken om pijnlijke, verstopte melkkliertjes weg te laten drinken door je baby. Lees hier meer over borstontsteking.
7: Flesjes moedermelk geven en kolven
Op een gegeven moment kom je op het punt dat je baby ook eens een voeding uit een flesje kan drinken. Jij wil als mama bijvoorbeeld een keer weg kunnen of je moet bijvoorbeeld gaan werken. Er zijn een aantal dingen waar je op kan letten als je flesjes moedermelk gaat geven. Begin pas met oefenen met het flesje wanneer je baby zes weken of ouder is. Dit om speen-tepel verwarring te voorkomen. Begin met kleine hoeveelheden en laat iemand anders het flesje geven. Op langere termijn is het belangrijk niet te grote hoeveelheden te geven. Hou de natuurlijke maaginhoud van je baby aan en bereken de hoeveelheid cc die je baby per voeding drinkt. Is het aantal cc dat je berekent veel hoger dan de natuurlijk maaginhoud dan kan je beter vaker gaan voeden in kleinere hoeveelheden anders rek je het maagje op en zal je baby binnen de kortste keren meer en meer gaan vragen of uit de borst niet meer voldoende kunnen halen. Baby’s drinken uit een flesje vaak veel sneller dan uit de borst. Hierdoor is het flesje sneller leeg en lijkt het soms (uh eerder vaak) alsof ze niet voldoende hebben gehad. Echter is het vaker zo dat een kindje nog zuigbehoefte heeft. Aan de borst kan hij/zij namelijk zelf de melk toestroom bepalen en zo de zuigbehoefte voldoen. Waak ervoor dat je niet te grote hoeveelheden gaat geven want ook dit zal op termijn je borstvoeding ondermijnen omdat je niet meer gekolfd krijgt wat je baby lijkt nodig te hebben. Kolven is daarnaast geen weergave van wat je baby uit je borst kan drinken. Bij de één gaat kolven veel minder goed en levert het maar weinig op en bij een enkeling gaat het kolven juist veel sneller en beter dan bij live voeden.
8: De bekende dip rond vier maanden
Waarom vaak voeden belangrijk is, lees je heel uitgebreid in dit artikel. Hoewel je (kleine) baby wellicht heel tevreden is met 6 of 8 voedingen per dag, is het toch raadzaam om (zeker in het begin) vaker te voeden. En wel om deze reden. In de eerste weken wordt de borstvoeding bepaald door hormonen. Hoe vaker je voedt, hoe meer hormonen er worden aangemaakt, en hoe meer voeding je weer aanmaakt. Het is dus een wisselwerking. Als je langer wacht tussen voedingen, geef je daarmee aan je borsten het signaal dat er minder melk gemaakt hoeft te worden en zal de productie dus teruglopen. Dus krijg je stuwing? Aarzel niet om je baby aan te leggen en de stuwing weg te laten drinken. Na verloop van tijd wordt de melk namelijk plaatselijk (in de borst) aangemaakt en is dit niet meer hormoon gestuurd. Als je in de eerste weken vaak en veel hebt gevoed, zul je daar in rond de drie/vier maanden profijt van hebben en ook dan voldoende melk hebben voor je baby. Zo niet, dan loopt je productie terug. Vaak is dit ook de periode dat moeders weer gaan werken, waardoor zij hun kindje minder vaak live kunnen voeden en het probleem dus wordt verergerd. Veel vrouwen (ik ook) merken dat hun baby meer honger heeft, vaker komt voor een voeding en maar niet genoeg lijkt te hebben. Dit kan je onzeker maken en gefrustreerd. Met veel geduld en veel aanleggen kun je dit echter wel weer rechttrekken. Maar beter voorkomen dan genezen toch? Dus hoe vaker je je baby voedt in het begin, hoe beter vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd.
9: Voeden in het openbaar
Ik durf met eerlijkheid te zeggen, dat ik het met de borst voeden ook zolang heb weten vol te houden doordat wij in Spanje wonen. Hier wordt niet gevraagd OF je borstvoeding gaat geven als je baby er eenmaal is, maar doe je het ‘gewoon’. Borstvoeding is hier heel normaal en kunstvoeding geven is hier eerder uitzondering dan regel. Terwijl ik het gevoel heb, correct me if I am wrong, dat het in Nederland uitzonderlijk is als je (lang) borstvoeding geeft. Geef je borstvoeding? Dan is het fijn als je de schaamte opzij kan zetten (waarvoor eigenlijk?) en overal durft te voeden! Je baby heeft nou eenmaal vaak honger en als je dit niet durft zul je aan huis gekluisterd zitten. Ik heb inmiddels een lijstje met plekken waar ik heb moeten voeden omdat mijn dochter ineens super hongerig was. Lees; cafe, restaurant, kledingwinkel, achterbank van de auto, supermarkt, strand (zie foto hierboven), op een bankje op straat, etc. Oftewel overal en altijd! Je hoeft je niet te verstoppen en eerlijk is eerlijk; wat is er nou eenmaal te zien? Helemaal niets!
10: Voeden in rust
In het begin slaapt je baby nog veel en kun je ze overal mee naar toe nemen. Ze drinken en slapen, meer niet. Maar op een bepaald moment gaat je baby de wereld ontdekken en wordt dat minder makkelijk. Je baby is bijvoorbeeld continue afgeleid tijdens het drinken. Ze drinken daardoor nauwelijks, een stuk korter of weigeren zelfs te drinken. Dit kan ervoor zorgen dat je weer vaker moet gaan voeden en je het gevoel krijgt dat je baby te weinig heeft. Wat helpt is een rustige plek op te zoeken als je je kindje gaat voeden. Ik maak er altijd een momentje van. Waar ik ook ben, ik trek me even terug in een rustige ruimte. Is dat nog niet voldoende? Dan wil een donkere ruimte ook nog wel een helpen. Hierdoor wordt het drinken echt een moment van ons samen, waarbij ze ongestoord kan innemen wat ze nodig heeft zonder afgeleid te worden.
Zoooo, dat was een hele ruk. Ik hoop dat dit artikel je helpt om van je borstvoedingsperiode een succes te maken. Hieronder nog een lijstje met handige websites en bronnen om te raadplegen. Heb jij nog tips en adviezen? Aarzel niet en deel ze in de comments. Ook als je vragen hebt, hoor ik dat graag!
Liefs uit Ibiza
Borstvoeding geven; handige linkjes en boektip!
La leche league – borstvoedingsorganisatie
Borstvoeding.com – kenniscentrum voor borstvoeding
Het borstvoedingsboek – alles over borstvoeding en meer
Het borstvoedingsboekje – klein boekje, met ruimte voor eigen notities etc.